Zo schrijf je een kraamplan

Naast een bevalplan of geboorteplan, kun je ook een kraamplan maken voor de eerste periode met je baby. Daarin staan je wensen en behoeftes tijdens de kraamtijd. Steeds meer aanstaande ouders kiezen hiervoor. Waarom is het zinvol en wat zet je erin?

De kraamperiode: een unieke tijd

Het geboorteplan is tegenwoordig behoorlijk gangbaar en de meeste aanstaande ouders bereiden zich goed voor op de bevalling. Maar als de baby er eindelijk is, begint er een compleet nieuw leven. De eerste tijd is dit vaak een soort rollercoaster van nieuwe ervaringen en emoties voor beide ouders én de baby. Al die nieuwe taken, dat kleine mensje dat je helemaal in beslag neemt, dat je zo goed mogelijk wilt laten wennen aan het leven buiten de buik, terwijl je zelf ook enorm moet wennen en herstellen (lees meer over ontzwangeren).

Gelukkig hebben we in Nederland een kraamzorgsysteem om je hierbij te ondersteunen. Maar je kunt je er zelf ook op voorbereiden. Hoe zou je die eerste bijzondere tijd als gezin het liefst doorbrengen? Kraamzorg regelen, zo doe je dat.

Waarom een kraamplan?

Met een kraamplan creëer je jouw optimale omstandigheden voor een fijne kraamtijd, waarin je zoveel mogelijk kunt uitrusten en genieten van je baby. Bij het opstellen van je kraamplan verdiep je je in wat er allemaal mogelijk is, wat je fijn lijkt of juist niet en wat je belangrijk vindt voor je baby. Zo wordt dit voor jou en je partner concreet, maar kun je het ook goed duidelijk maken aan je kraamverzorgende. Als jullie geen specifieke wensen aangeven, kun je ervan uitgaan dat ze haar vaste routine volgt. Dat kan ook prima zijn, maar misschien willen jullie het graag anders. 

Meer rust en zorg op maat

Veel ouders laten de kraamweek maar zo’n beetje over zich heen komen en vinden het lastig om er iets van te zeggen als het met de kraamzorg of kraambezoek anders gaat dan ze het liefst zouden willen. Maar dat is eigenlijk zonde: het kan stress geven, terwijl je je rust juist zo nodig hebt.

Een kraamplan helpt je kraamverzorgende rekening te houden met jouw behoeftes én je kunt er makkelijk naar verwijzen als het anders gaat. Dat scheelt onrust en gedoe en zo kun je je helemaal richten op je baby en je herstel. Dan heb je straks de beste herinneringen aan deze tijd.

Wat zet je in een kraamplan?

Je kunt hierbij denken aan je wensen wat betreft de verzorging van je baby, eventuele andere kinderen en jezelf. Maar ook hoe je wilt omgaan met kraambezoek en welke rol de kraamverzorgende hierbij kan spelen. Je kunt er aanwijzingen in zetten voor het huishouden. Sommige ouders hebben vanwege hun geloof of andere overtuiging een duidelijke visie die ze in het kraamplan willen verwerken, maar dat hoeft niet. Het gaat erom dat je helder hebt hoe je de kraamtijd zo fijn mogelijk kunt doorbrengen en wat je hierbij kan helpen.

Hieronder staan per onderwerp punten waaraan je kunt denken.

De bevalling

• Wil je dat de kraamverzorgende aanwezig is? Vanaf welk moment? Wat wil je dat ze wel en niet doet bij de bevalling? Bespreek dit ook met je verloskundige voor je geboorteplan.

De baby

• Wil je borstvoeding geven? Wil je hier hulp bij? Heb je borstvoedingsvoorlichting gehad? Hoe denk je over bijvoeden met flesvoeding? Wil je kolven en borstvoeding bewaren?
• Wil je flesvoeding geven en heb je een voorkeur voor een bepaalde soort/merk?
• Wil je voeden op verzoek of volgens een schema? Voorbeeld van een borstvoedingsschema.
• Welke zorgtaken willen jij en je partner doen, waar willen jullie ondersteuning bij?
• Wil jij het dagelijkse wegen en temperaturen van je baby zelf doen?
• Hoe wil je dat je baby wordt opgepakt/vastgehouden?
• Wanneer wil je je baby voor het eerst in bad doen?
• Hoe denk je over verzorgingsproducten voor je baby: wat vind je wel en niet nodig?
• Waar wil je dat je baby slaapt: in een wiegje, de box, een co-sleeper, bij jullie in bed?
• Wil je een speen gebruiken?
• Wil je je baby inbakeren?

Andere kinderen

• Wil je dat broertjes en zusjes worden betrokken bij de verzorging van de baby?
• Gaan ze naar de kinderopvang of naar school? Hebben ze een oppas? Wie brengt/haalt ze?
• Mogen er vriendjes en vriendinnetjes komen kijken/spelen?
• Wat kan de kraamverzorgende met ze doen als jij slaapt?
• Wat vind je belangrijk wat betreft hun voeding? Wat eten ze graag?
• Zijn er andere dingen die de kraamverzorgende moet weten (allergieën, medicijngebruik, zindelijkheid)?

Tips: je peuter voorbereiden op de komst van een broertje of zusje

Jij en je partner

• Wil je rusttijden vastleggen of juist niet?
• Helpt het jou als de kraamverzorgende je naar bed stuurt of voel je zelf wanneer je rust nodig hebt?
• Waar wil je wel en niet voor gewekt worden? Laat je luiers/badjes/voedingen aan haar of je partner over zolang je slaapt?
• Hoe wil je dat ze je helpt bij jouw persoonlijke verzorging?
• Heb je speciale wensen wat betreft eten en drinken? Hebben jij of je partner allergieën?

Kraambezoek

• Wanneer wil je voor het eerst kraambezoek ontvangen?
• Hoe lang mag bezoek blijven? Wil je dat de kraamverzorgende dit aangeeft? Wil je hier een teken voor afspreken?
• Wil je dat de kraamverzorgende opendoet of doen jullie dat liever zelf?
• Zijn er mensen die onaangekondigd mogen langskomen? Of mensen die je de eerste tijd niet op bezoek wilt hebben?
• Wil je dat de kraamverzorgende telefoontjes aanneemt?

Meer lezen: Kraamfeest of kraambezoek, de voor- en nadelen

Huishouden

• Welke huishoudelijke taken laat je graag of liever niet aan de kraamverzorgende over?
• Heb je apparaten met een speciale gebruiksaanwijzing?
• Heb je kleren die niet in de wasmachine/droger kunnen of niet gestreken mogen worden?
• Bij boodschappen: heb je een voorkeur voor bepaalde producten/merken?

Bijzondere wensen

• Wil je alleen een bepaald soort verzorgingsproducten gebruiken, zoals parfumvrij of natuurlijk?
• Heb je (geloofs)overtuigingen waarvan je de kraamverzorgende op de hoogte wilt brengen?
• Wil je wasbare luiers gebruiken?
• Wil je een lotusgeboorte? Wil je dat je kraamverzorgende helpt bij de verzorging van de placenta?

Huisdieren

Als je huisdieren hebt, moet je dit bij het aanvragen van kraamzorg doorgeven, zodat het kraambureau personeel kan inplannen dat niet allergisch is. Laat in je kraamplan ook weten wie de hond uitlaat, waar in huis je huisdieren wel en niet mogen komen en of ze een dieet hebben.

Hoe schrijf je het op?

Maak er geen boekwerk van, maar hou het kort en overzichtelijk. Je kunt beginnen met een paar zinnen of kernwoorden die samenvatten wat jullie belangrijk vinden. Daaronder zet je per onderwerp jullie wensen en aanwijzingen, liefst in één of twee zinnen. De meeste dingen hoef je waarschijnlijk niet uit te leggen en als dit wel nodig is kun je dit doen als je het kraamplan bespreekt met het kraambureau of je kraamverzorgende. Leg in de kraamweek ook een printje op een handige plek, zodat ze het nog eens kan inkijken.

Als het anders gaat

Hoe je kraamtijd precies zal zijn en hoe je je dan voelt, kun je van tevoren eigenlijk niet weten. Misschien blijk je sommige dingen uiteindelijk anders te willen dan je had gedacht. Of moet je door omstandigheden van de plannen afwijken. Toch is het dan handig om al een keer over de opties te hebben nagedacht. Het kraamplan kan een uitgangspunt blijven, waar je alleen in moet bijsturen. Als de kraamverzorgende weet wat wel en niet bij jullie past, kan ze ook makkelijker meedenken over andere mogelijkheden. Dat je niet alles kunt voorspellen of in de hand hebt, betekent niet dat je geen wensen mag hebben.